This post is also available in:
English
Rượu vang Hy Lạp sở hữu một bề dày lịch sử hơn 6.500 năm, được xem là một trong những nền văn minh rượu vang lâu đời nhất thế giới. Trong văn hóa Hy Lạp cổ đại, vang không đơn thuần là thức uống mà là biểu tượng của sự sung túc, gắn với nghi lễ tôn giáo và đời sống cộng đồng. Thần Dionysus – vị thần của rượu vang và mùa màng – là minh chứng rõ nét cho vị trí đặc biệt của vang trong tâm thức dân gian.
Mặc dù có di sản sâu dày, phần lớn sản lượng vang Hy Lạp trước đây chủ yếu phục vụ tiêu dùng nội địa. Điều này khiến sản phẩm hiếm khi được biết đến trên thị trường quốc tế, và từng được gọi là “bí mật được gìn giữ” của Địa Trung Hải.
Sự chuyển mình trong bối cảnh toàn cầu
Những năm gần đây, ngành rượu vang Hy Lạp đã có bước ngoặt quan trọng khi chuyển từ chiến lược tập trung nội địa sang định vị toàn cầu. Lễ hội Ẩm thực và Chế độ ăn uống Hy Lạp 2022 tại Hồng Kông là một ví dụ tiêu biểu. Sự kiện không chỉ giới thiệu sản phẩm, mà còn đóng vai trò như một “case study” về cách ngành rượu vang truyền thống định hình lại hình ảnh để bước ra thị trường thế giới.
Sự thay đổi này xuất phát từ ba yếu tố chính:
-
Nâng cao chất lượng sản phẩm thông qua kiểm soát quy trình sản xuất và chọn lọc giống nho.
-
Chiến lược quảng bá chuyên biệt, tập trung vào trải nghiệm du lịch – ẩm thực.
-
Tận dụng bản sắc địa phương như một lợi thế cạnh tranh không thể sao chép.
Lợi thế cạnh tranh – Nhỏ nhưng tinh
Khác với những “gã khổng lồ” như Pháp, Ý hay Úc, Hy Lạp lựa chọn mô hình sản xuất giới hạn, ưu tiên chất lượng hơn sản lượng. Hơn 300 giống nho bản địa, nhiều giống chỉ tồn tại tại Hy Lạp, tạo ra phổ hương vị phong phú.
Khoảng 1.300 nhà máy rượu hoạt động dưới dạng boutique winery, sản xuất số lượng nhỏ nhưng có sự đồng nhất cao về phong cách và tiêu chuẩn. Chính điều này giúp mỗi chai vang trở thành “đại sứ” mang câu chuyện riêng của vùng đất và con người tạo nên nó.
Bắc Hy Lạp – Trung tâm chất lượng và bản sắc
Miền Bắc Hy Lạp nổi bật với thổ nhưỡng và khí hậu đa dạng, gồm các tiểu vùng Bắc Thessaly, Epirus, Macedonia và Thrace. Thessaloniki – thủ phủ vùng – được UNESCO công nhận là “Thành phố Ẩm thực Sáng tạo” và là điểm kết nối chính của các tuyến du lịch rượu vang.
Naoussa – Vương quốc Xinomavro
Naoussa, dưới chân núi Vermio, có sự biến thiên mạnh về độ cao, độ dốc và thành phần đất. Khí hậu Địa Trung Hải lạnh, mùa đông khắc nghiệt và gió núi ban đêm giúp bảo toàn hương thơm và màu nho.
-
Xinomavro: Giống nho đỏ đặc trưng, nổi tiếng với axit cao, tannin mạnh và khả năng lão hóa 10–20 năm. Khi trẻ, rượu giàu hương quả đỏ; khi trưởng thành, mang độ sâu và cấu trúc tinh tế.
-
Negos (Pregna): Giống nho trắng hiếm, tương tác tốt với gỗ sồi, cho vang hương trái cây vàng dịu, hậu vị đậm và axit cân bằng.
Amyntaio – Thủ phủ rosé
Amyntaio là vùng sản xuất vang lạnh nhất Hy Lạp, bao quanh bởi ba dãy núi và hai hồ điều hòa khí hậu. Đất cát trên đá vôi thoát nước tốt, một số vườn nho còn giữ nguyên gốc trước thời Phylloxera. Đây là PDO duy nhất chuyên sản xuất vang rosé 100%, với phong cách thanh khiết, hương quả đỏ tươi và độ axit sắc nét.
Công nghệ và đổi mới – Chìa khóa nâng tầm chất lượng
Các nhà làm vang ở Bắc Hy Lạp đang kết hợp truyền thống với công nghệ hiện đại để tối ưu hóa chất lượng.
-
Alpha Estate (Amyntaio) áp dụng canh tác bền vững, hệ thống tưới nhỏ giọt ngầm, thu hoạch xanh để giảm sản lượng và phân loại quang học để chọn nho chất lượng cao nhất.
-
Diamantakos Winery (Naoussa) duy trì sản lượng giới hạn 25.000 chai/năm, tập trung vào Xinomavro và Negos.
-
Kir-Yianni Winery quản lý từng lô nho riêng, thu hoạch thủ công, lên men tách biệt và bảo quản trong hầm sâu 9 mét để duy trì điều kiện ổn định.
Thách thức và cơ hội
Đại dịch COVID-19 đã hạn chế hoạt động quảng bá trực tiếp, buộc ngành phải chuyển sang kênh trực tuyến. Biến đổi khí hậu, dù gây lo ngại, lại đem đến một số lợi thế cho các vùng cao lạnh như Amyntaio nhờ biên độ nhiệt lớn, giúp cải thiện quá trình chín của nho.
Về cơ hội, khả năng kết hợp vang Hy Lạp với ẩm thực châu Á – đặc biệt là ẩm thực Trung Hoa và Hồng Kông – mở ra tiềm năng mới. Các giống như Xinomavro, Malagousia và Assyrtiko phù hợp với cả món mặn đậm vị lẫn món chua – ngọt. Retsina – vang trắng pha nhựa thông truyền thống – cũng đang được tái sinh với phong cách hiện đại để phù hợp hơn với thị hiếu quốc tế.
Rượu vang Hy Lạp đang ở giai đoạn tái định vị mạnh mẽ, dựa trên nền tảng di sản và hướng tới thị trường toàn cầu. Sự kiện tại Hồng Kông cho thấy cam kết của ngành trong việc mang “những kho báu ẩn giấu” đến với thế giới, không bằng sức mạnh sản lượng, mà bằng giá trị bản sắc, chất lượng và câu chuyện giàu chiều sâu.
