This post is also available in:
English
Hội nghị Du lịch Rượu vang Toàn cầu lần thứ 4 của Tổ chức Du lịch Thế giới (UNWTO), được tổ chức tại Thung lũng Colchagua, Chile vào năm 2019, đóng vai trò là một diễn đàn học thuật then chốt, quy tụ các chuyên gia hàng đầu thế giới.
Mục tiêu chính của hội nghị là phân tích và nhấn mạnh tầm quan trọng của phát triển bền vững trong ngành du lịch rượu vang, đồng thời đánh giá những tiến bộ và các thách thức mang tính hệ thống trên phạm vi toàn cầu.
Tiếp nối thành công của các kỳ hội nghị trước tại Georgia, Argentina và Moldova, việc lựa chọn Chile làm quốc gia đăng cai đã minh chứng cho vị thế ngày càng được củng cố của quốc gia này trên bản đồ du lịch rượu vang quốc tế. Bài viết này phân tích các vai trò, thách thức và triển vọng của ngành, dựa trên các thảo luận và bối cảnh của sự kiện quan trọng này.
Bối cảnh và Vai trò của Du lịch Rượu vang tại Chile
Vị thế của Chile trong Ngành Rượu vang và Du lịch Toàn cầu
Việc đăng cai hội nghị tại Thung lũng Colchagua đã khẳng định vị thế của khu vực này như một trung tâm nông nghiệp truyền thống, nơi sản xuất các dòng rượu vang danh tiếng được quốc tế công nhận. Vị thế của Chile trên thị trường rượu vang toàn cầu được củng cố bởi vai trò là nhà xuất khẩu lớn nhất trong nhóm các quốc gia Tân Thế giới (New World) và đứng thứ tư trên thế giới, chỉ sau các cường quốc châu Âu truyền thống là Pháp, Tây Ban Nha và Ý. Thung lũng Colchagua còn sở hữu tuyến đường rượu vang (wine route) lâu đời và nổi tiếng nhất Nam Mỹ, một tài sản du lịch vô giá.
Trên phương diện du lịch, Chile liên tiếp bốn năm liền được vinh danh là “Điểm đến Du lịch Mạo hiểm hàng đầu thế giới” và lần đầu tiên nhận giải thưởng “Điểm đến Xanh tốt nhất hành tinh” tại World Travel Awards. Du lịch rượu vang, khởi nguồn từ một mô hình du lịch tiên phong tại Thung lũng Colchagua cách đây hai thập kỷ, đã phát triển mạnh mẽ nhờ sự hợp tác công-tư hiệu quả. Năm 2018, các tuyến đường rượu vang của Chile đã thu hút khoảng 500.000 du khách quốc tế và hơn 350.000 du khách nội địa, cho thấy tiềm năng tăng trưởng to lớn và sự đóng góp quan trọng vào nền kinh tế quốc gia.
Vai trò trong Phát triển Kinh tế – Xã hội
UNWTO nhấn mạnh vai trò xúc tác của du lịch rượu vang đối với sự phát triển bền vững của các khu vực nông thôn, thúc đẩy hòa nhập xã hội và tạo ra cơ hội việc làm. Để du lịch rượu vang trở thành một công cụ phát triển nông thôn hiệu quả, sự tham gia của cộng đồng địa phương vào toàn bộ chuỗi giá trị — từ sản xuất, liên kết thương mại đến cung cấp các dịch vụ hậu cần như vận chuyển, lưu trú và ẩm thực — là một yêu cầu tất yếu.
Ngành công nghiệp rượu vang được xác định là một động lực kinh tế trọng yếu của Chile. Du lịch rượu vang không chỉ có khả năng thu hút các phân khúc du khách mới mà còn đóng vai trò then chốt trong việc tạo việc làm và kích thích kinh tế địa phương, đặc biệt là hỗ trợ các doanh nghiệp vừa và nhỏ (SMEs) phụ thuộc vào hoạt động du lịch. Do đó, hội nghị không chỉ là một sự kiện đơn thuần mà còn là một tín hiệu mạnh mẽ cho sự phục hồi và phát triển của ngành.
Thách thức và Cơ hội trong Bối cảnh Phát triển Bền vững
Các Thách thức về Kinh tế và Xã hội
Mặc dù sở hữu tiềm năng lớn, ngành du lịch Chile phải đối mặt với những thách thức nội tại đáng kể. Bối cảnh bất ổn xã hội trong nước tại thời điểm diễn ra hội nghị đã tác động tiêu cực đến hoạt động du lịch. Bộ trưởng Kinh tế Lucas Palacios đã xác định tình trạng bạo lực là “kẻ thù lớn nhất của nền kinh tế và du lịch”. Hệ quả là lượng khách quốc tế trong tháng 10 đã sụt giảm 34%, cùng với hàng loạt các yêu cầu hủy đặt phòng trong quý tiếp theo, gây ra những thiệt hại kinh tế nghiêm trọng, đặc biệt là mất việc làm và sụt giảm nguồn thu ngân sách.
Chiến lược Ứng phó và Giải pháp
Trong bối cảnh đó, hội nghị được xem là một chất xúc tác quan trọng cho quá trình phục hồi, thể hiện cam kết mạnh mẽ trong việc tái thiết và củng cố ngành công nghiệp một cách có trách nhiệm và bền vững. Chính phủ Chile đã triển khai một chiến lược đa diện, tập trung vào ba trụ cột: hòa bình, một thỏa thuận xã hội toàn diện và một khuôn khổ hiến pháp mới. Đồng thời, một gói chi tiêu công trị giá 5,5 tỷ USD đã được cam kết để hỗ trợ các đối tượng bị ảnh hưởng.
Mô hình hợp tác công-tư (Public-Private Partnership – PPP) được nhấn mạnh là yếu tố then chốt để vượt qua khủng hoảng. Các nhà lãnh đạo từ trung ương đến địa phương đã cùng kêu gọi tăng cường đối thoại và hợp tác, tái khẳng định nguyên tắc rằng sự phát triển quốc gia là thành quả của sự chung sức giữa khu vực công và tư.
Phát triển Bền vững và Thích ứng với Biến đổi Khí hậu
Tổ chức Quốc tế về Nho và Rượu vang (OIV) xác định biến đổi khí hậu là một trong những thách thức nghiêm trọng nhất đối với ngành trồng nho và sản xuất rượu vang. Giám đốc điều hành OIV, Pau Roca, đã sử dụng hình ảnh “chim hoàng yến trong mỏ than” để ẩn dụ cho vai trò tiên phong của ngành rượu vang trong việc nhận diện sớm các tác động của biến đổi khí hậu, dựa trên các dữ liệu quan sát và ghi chép kéo dài hàng thế kỷ.
Để ứng phó, ngành đòi hỏi các giải pháp thích ứng và giảm thiểu tác động một cách toàn diện. OIV xem “tính bền vững” là một giá trị kinh tế cốt lõi, gắn liền với việc bảo tồn sinh quyển. Tổ chức này đã ban hành các nghị quyết và hướng dẫn cụ thể về tính bền vững, bao gồm các biện pháp như giảm trọng lượng chai thủy tinh, duy trì các hệ thống canh tác giúp tăng khả năng hấp thụ carbon của đất, và phát triển các kỹ thuật canh tác giảm thiểu việc sử dụng thuốc trừ sâu. Kế hoạch chiến lược của OIV đến năm 2024 tập trung đóng góp vào 13 trên 17 Mục tiêu Phát triển Bền vững (SDGs) của Liên Hợp Quốc.
Liên kết Ngành và Xu hướng Toàn cầu
Đặc điểm Cấu trúc Ngành Rượu vang
Ngành rượu vang đặc trưng bởi cấu trúc phân mảnh cao, với hàng ngàn doanh nghiệp, tạo nên một hệ sinh thái đa dạng về sinh học và có khả năng chống chịu cao. Một đặc điểm quan trọng là sự gắn kết chặt chẽ giữa thương hiệu rượu vang với lãnh thổ và nguồn gốc xuất xứ (terroir). Yếu tố này tạo ra một chuỗi giá trị kinh tế độc đáo, trao quyền cho người trồng nho và mang lại giá trị gia tăng cao cho sản phẩm cuối cùng. OIV khẳng định ngành rượu vang không thể bị di dời, bởi sự tồn tại của nó phụ thuộc vào bốn yếu tố bất biến: khí hậu, thổ nhưỡng, giống nho và yếu tố con người (truyền thống, kỹ năng).
Chuyển đổi số và Hợp tác Quốc tế
Ngành rượu vang đang đứng trước yêu cầu cấp thiết về chuyển đổi số. Số hóa không chỉ là một công cụ công nghệ mà còn là một khoa học dữ liệu, trong đó công nghệ blockchain có tiềm năng được ứng dụng để đảm bảo tính minh bạch và khả năng truy xuất nguồn gốc sản phẩm.
Sự hợp tác giữa UNWTO và OIV được xác định là một nhu cầu chiến lược. Giám đốc OIV đã đề xuất tăng cường hợp tác trong các lĩnh vực thống kê và nghiên cứu kinh tế để xây dựng bộ dữ liệu chuyên sâu về du lịch rượu vang. Các tổ chức liên chính phủ đóng vai trò không thể thiếu trong việc xây dựng các tiêu chuẩn, hướng dẫn và chính sách, tạo điều kiện thuận lợi cho các chính phủ trong việc triển khai các quy định cần thiết.
Kết luận và Hàm ý Chính sách
Hội nghị Du lịch Rượu vang Toàn cầu lần thứ 4 tại Chile đã cung cấp một nền tảng quan trọng để phân tích và định hình tương lai của ngành. Chile đã đặt ra mục tiêu chiến lược là trở thành điểm đến du lịch rượu vang hàng đầu thế giới. Để hiện thực hóa tầm nhìn này, các đề xuất chiến lược và hàm ý chính sách sau đây được rút ra:
- Tăng cường hợp tác công-tư: Đây là cơ chế nền tảng để đảm bảo sự phát triển bền vững và khả năng phục hồi của ngành trước các cú sốc kinh tế-xã hội.
- Ưu tiên phát triển bền vững: Cần tích hợp các nguyên tắc bền vững vào mọi khía cạnh của chuỗi giá trị, từ kỹ thuật canh tác thân thiện với môi trường đến giảm thiểu dấu chân carbon và bảo vệ đa dạng sinh học.
- Thúc đẩy du lịch nông thôn: Tận dụng năm 2020 được UNWTO công bố là Năm Du lịch Nông thôn và Nông nghiệp, Chile có thể trở thành một mô hình điển hình về việc sử dụng du lịch để tạo việc làm và của cải tại các khu vực ngoài đô thị.
- Đầu tư vào đổi mới và số hóa: Phát triển các sản phẩm du lịch rượu vang sáng tạo và ứng dụng công nghệ số để nâng cao trải nghiệm của du khách và tối ưu hóa hiệu quả vận hành.
- Tăng cường hợp tác quốc tế: Phối hợp chặt chẽ hơn nữa giữa các tổ chức như UNWTO và OIV để hài hòa hóa các tiêu chuẩn, chia sẻ dữ liệu và thúc đẩy ngành trên phạm vi toàn cầu.
Với cam kết mạnh mẽ về phát triển bền vững và sự độc đáo của các giống nho bản địa, Chile đang trên con đường trở thành một mô hình thành công cho ngành công nghiệp rượu vang và du lịch thế giới.
Chile sẽ tiếp tục khẳng định vị thế của mình bằng cách đăng cai Đại hội Thế giới về Nho và Rượu vang lần thứ 43 của OIV vào tháng 11 năm 2020, một sự kiện quan trọng khác cho ngành. Nước này, với sự thuần khiết của giống nho và cam kết phát triển bền vững, đang cho thấy một mô hình thành công cho ngành công nghiệp rượu vang và du lịch toàn cầu
