This post is also available in:
English
Bài viết này phân tích vai trò của các tuyến đường đi bộ nổi bật trong chiến lược định vị điểm đến du lịch, đặc biệt trong bối cảnh những biến đổi sâu sắc do đại dịch COVID-19. Dựa trên những chia sẻ tại hội thảo trực tuyến “Định vị điểm đến du lịch thông qua các tuyến đường đi bộ nổi bật – TWF 2021” trong khuôn khổ Lễ hội Đi bộ Tenerife, nghiên cứu tập trung vào ba trường hợp điển hình: Đường mòn Inca (Peru), vùng Matarraña (Tây Ban Nha), và tuyến Zero40 tại Tenerife.
Các trường hợp này cho thấy cách thức du lịch tự nhiên và du lịch phiêu lưu có thể trở thành động lực cho phát triển bền vững, vừa bảo tồn môi trường tự nhiên và giá trị văn hóa, vừa tạo cơ hội sinh kế cho cộng đồng trong khi thích ứng với các thách thức mới.
Giới thiệu
Ngành du lịch toàn cầu đang trải qua những biến đổi lớn dưới tác động của đại dịch COVID-19, khiến xu hướng du lịch dịch chuyển mạnh mẽ sang những trải nghiệm độc đáo, gắn liền với thiên nhiên và tính bền vững. Trong bối cảnh này, du lịch đi bộ đường dài (hiking) và du lịch phiêu lưu nổi lên như những hình thức được ưa chuộng hàng đầu. Các tuyến đường đi bộ không chỉ đem lại trải nghiệm khám phá phong phú cho du khách mà còn có khả năng tái định vị điểm đến, đóng góp vào phát triển kinh tế – xã hội và củng cố bản sắc lãnh thổ.
Hội thảo trực tuyến “Định vị điểm đến du lịch thông qua các tuyến đường đi bộ nổi bật” đã tập trung chia sẻ kinh nghiệm từ nhiều quốc gia, qua đó khẳng định tầm quan trọng của việc dung hòa giữa phát triển và bảo tồn. Bài viết này lựa chọn ba trường hợp tiêu biểu để phân tích cách các tuyến đường đi bộ trở thành công cụ định vị điểm đến, thông qua việc huy động cộng đồng, đảm bảo bền vững và thúc đẩy sức khỏe cộng đồng.
Các nghiên cứu điển hình
Đường mòn Inca, Peru: Giữa Di sản và Bền vững
Đường mòn Inca – di sản biểu tượng của Peru – được xem là một trong những tuyến đi bộ hấp dẫn nhất thế giới.
-
Thách thức quản lý: Việc mở cửa trở lại sau đại dịch đặt ra yêu cầu cân bằng giữa bảo tồn công viên quốc gia và sinh kế nông nghiệp địa phương. Lịch sử quản lý từ thập niên 1960 cho thấy khi lượng khách tăng, các tác động tiêu cực (xả rác, phá hoại, trộm cắp) buộc chính phủ phải siết chặt quy định từ năm 2000 và giới hạn hoạt động từ 2018.
-
Thực hành bền vững: Công ty Abumay (thành lập bởi Pepe Lopez) đi tiên phong trong đa dạng hóa sản phẩm du lịch, không phụ thuộc duy nhất vào Machu Picchu, đồng thời áp dụng các nguyên tắc du lịch thân thiện với môi trường, bao gồm trồng rừng và bù đắp khí thải carbon.
-
Vai trò cộng đồng: Người khuân vác – phần lớn là thế hệ kế tiếp trong các gia đình địa phương – giữ vai trò thiết yếu trong dịch vụ hậu cần. Đại dịch làm gián đoạn sinh kế của họ, đặt ra thách thức trong việc tái hòa nhập vào mô hình du lịch an toàn và bền vững hơn.
Vùng Matarraña, Tây Ban Nha: Bản sắc và Phát triển Cân bằng
Matarraña (Teruel, Tây Ban Nha) nổi bật với quan niệm “con người và mối quan hệ của họ làm nên bản sắc điểm đến”.
-
Bản sắc lãnh thổ: Với 18 ngôi làng, dân số chỉ 8.200 người nhưng sở hữu hơn 6.000 km đường mòn, vùng đất này kết hợp chặt chẽ giữa thiên nhiên và văn hóa.
-
Chiến lược phát triển: Từ năm 2008, Matarraña đã định hình ba nguyên tắc cốt lõi: phát triển xã hội, tôn trọng lãnh thổ, và bảo tồn giá trị tự nhiên – văn hóa.
-
Mạng lưới đường mòn: Bao gồm Via Verde – tuyến đường xanh được cải tạo từ đường sắt bỏ hoang – cùng với tuyến Matarraña Algars kết nối GR7 và GR99. Các tuyến này được tích hợp với dịch vụ du lịch bổ trợ như lưu trú, vận chuyển hành lý, chèo thuyền và đạp xe.
-
Tác động: Matarraña trở thành hình mẫu về sự cân bằng giữa phát triển kinh tế và bảo tồn di sản, góp phần định vị điểm đến như một không gian bền vững, an toàn và khác biệt.
Tuyến Zero40, Tenerife, Tây Ban Nha: Từ Biển Lên Đỉnh Núi
Tuyến Zero40 của Tenerife được coi là tuyến dốc nhất Tây Ban Nha, bắt đầu từ bãi biển Socorro ở mực nước biển và kết thúc tại đỉnh Teide (3.718 m).
-
Đặc điểm độc đáo: Tuyến dài 26,5 km, thường mất 12–13 giờ để hoàn thành. Đây là sản phẩm du lịch giàu thử thách, kết hợp cảnh quan đa dạng từ biển đến núi lửa.
-
Đối tượng khách: Từ người đi bộ đường dài chuyên nghiệp đến các vận động viên cực hạn, trong đó kỷ lục chinh phục khứ hồi dưới 7 giờ đã tạo hiệu ứng truyền thông mạnh mẽ.
-
Quản trị và hợp tác: Tuyến đường được chính thức công nhận và quản lý nhờ sự phối hợp giữa nhiều sở, ngành và chính quyền địa phương, đảm bảo cơ sở hạ tầng và an toàn.
-
Phát triển sản phẩm: Các công ty du lịch địa phương đã thương mại hóa tuyến bằng các gói trải nghiệm 2 ngày, kết hợp dịch vụ lưu trú và hướng dẫn viên, qua đó gia tăng giá trị kinh tế.
Thảo luận và Kết luận
Những nghiên cứu điển hình từ Peru và Tây Ban Nha cho thấy các tuyến đường đi bộ nổi bật không chỉ là sản phẩm du lịch, mà còn là chiến lược phát triển lãnh thổ bền vững. Một số bài học chính được rút ra:
-
Bền vững và quản trị: Quy định chặt chẽ, giới hạn sức chứa và giao thức an toàn là nền tảng bảo vệ môi trường và trải nghiệm du khách.
-
Vai trò của đại dịch: COVID-19, dù gây khủng hoảng, đã thúc đẩy sự chuyển đổi sang du lịch có trách nhiệm, chú trọng sức khỏe và môi trường.
-
Sự tham gia cộng đồng: Thành công của du lịch phụ thuộc vào cộng đồng – từ người khuân vác trên đường Inca đến cư dân Matarraña – những người vừa bảo tồn bản sắc, vừa hưởng lợi kinh tế.
-
Đa dạng hóa và giá trị gia tăng: Kết hợp tuyến đường với các sản phẩm phụ trợ (tour, lưu trú, vận chuyển) giúp gia tăng sức hấp dẫn và tính cạnh tranh.
-
Hợp tác đa bên: Chính quyền, doanh nghiệp và cộng đồng cần phối hợp chặt chẽ để quản trị và bảo đảm tính bền vững lâu dài.
Tóm lại, việc định vị điểm đến thông qua các tuyến đường đi bộ nổi bật không chỉ dừng lại ở giá trị cảnh quan mà còn kiến tạo một hệ sinh thái du lịch bền vững, gắn liền với bảo tồn, trách nhiệm xã hội và phát triển cộng đồng.
