This post is also available in:
English
Bài báo này phân tích sâu về những thách thức của hệ thống lương thực toàn cầu hiện nay, từ khoảng cách lương thực, khí hậu đến đất đai – trong đó ngành khách sạn và du lịch giữ vai trò trung tâm để tạo ra thay đổi. Với trọng tâm là nông nghiệp tái tạo và hợp tác liên ngành, nội dung trình bày các chiến lược thực tiễn, ví dụ điển hình toàn cầu và tiềm năng mở rộng khái niệm chăm sóc sức khỏe sang cả tái tạo hệ sinh thái. Mục tiêu là đưa ra cái nhìn khoa học, thực tiễn và khơi mở hướng đi bền vững cho ngành công nghiệp không khói.
Hệ thống lương thực toàn cầu đang trải qua giai đoạn khủng hoảng sâu rộng. Áp lực từ dân số tăng nhanh, biến đổi khí hậu và suy thoái đất đã khiến chuỗi cung ứng thực phẩm truyền thống bộc lộ nhiều lỗ hổng. Trong bối cảnh đó, ngành khách sạn và du lịch – nơi tiêu thụ một phần đáng kể sản phẩm nông nghiệp – trở thành tác nhân tiềm năng thúc đẩy những thay đổi tích cực. Với sức ảnh hưởng đến cả nguồn cung và nhu cầu, đây là lĩnh vực lý tưởng để hiện thực hóa chuyển đổi hệ thống lương thực theo hướng bền vững hơn.
Ba khoảng cách chính của hệ thống lương thực toàn cầu
- Khoảng cách lương thực: Về lý thuyết, thế giới có khả năng sản xuất đủ lương thực cho 10 tỷ người vào năm 2050. Tuy nhiên, điều này chỉ khả thi nếu có sự điều chỉnh hợp lý trong khẩu phần ăn, giảm tiêu thụ thịt công nghiệp và hạn chế thất thoát/lãng phí thực phẩm – vốn hiện chiếm tới 10% lượng khí thải nhà kính toàn cầu.
- Khoảng cách khí hậu: Ngành lương thực hiện đóng góp khoảng 27% tổng phát thải khí nhà kính toàn cầu. Trong đó, canh tác đại trà và xử lý đất không bền vững giải phóng CO2 và làm giảm chất lượng đất – vốn là yếu tố sống còn cho sự phát triển bền vững.
- Khoảng cách đất đai: Trái đất không có thêm diện tích trồng trọt mới – điều này đòi hỏi ngành nông nghiệp phải cải tiến công nghệ, tối ưu hóa sản lượng trên đất có sẵn và chuyển hướng sang các mô hình bền vững như nông nghiệp tái tạo.
Nông nghiệp tái tạo: Cốt lõi của hệ thống thực phẩm bền vững
Vai trò của đất: Đất không chỉ là nền tảng cho nông nghiệp mà còn là một bể chứa carbon sống. Khi cây xanh hấp thụ CO2, vi sinh vật trong đất sẽ biến khí này thành dinh dưỡng cho cây – qua đó tạo ra thực phẩm dinh dưỡng hơn và giúp cô lập carbon.
Hạn chế của nông nghiệp đại trà: Hệ thống canh tác truyền thống, với việc xới đất liên tục, diệt trừ vi sinh vật, làm giảm độ phì và mất khả năng lưu giữ carbon. Điều này khiến thực phẩm nghèo dinh dưỡng và đòi hỏi phân bón hóa học – kéo theo tác động phụ lên môi trường.
Nguyên tắc của nông nghiệp tái tạo: Nông nghiệp tái tạo hướng đến việc giữ lại sự sống cho đất, với các phương pháp như: không cày xới, sử dụng cây che phủ, tích hợp chăn thả tự nhiên, trồng cây đa dạng và áp dụng canh tác sinh thái (biodynamic, permaculture). Lợi ích mang lại là thực phẩm giàu dinh dưỡng hơn, hệ sinh thái khỏe mạnh hơn và giảm phát thải khí nhà kính.
Tiềm năng từ ngành khách sạn và du lịch
Ngành khách sạn có ảnh hưởng lớn tới hệ thống thực phẩm, từ thực đơn nhà hàng đến vật liệu dệt may và mỹ phẩm tự nhiên. Doanh nghiệp du lịch có thể định hình xu hướng tiêu dùng, thúc đẩy sản phẩm địa phương và truyền cảm hứng thay đổi hành vi thông qua marketing và trải nghiệm du khách.
Sự tham gia của các thương hiệu lớn như Nestlé, Danone, Moët Hennessy hay Sony trong lĩnh vực này càng cho thấy tính cấp bách và khả năng nhân rộng mô hình nông nghiệp tái tạo.
Lợi ích đa chiều từ hợp tác nông nghiệp – du lịch
Sự hợp tác này đem lại lợi ích rõ rệt:
- Doanh nghiệp có được nguồn cung địa phương chất lượng cao, chuỗi cung ứng ngắn hơn, giảm chi phí vận chuyển và tạo ra giá trị khác biệt cho du khách.
- Nông dân tiếp cận được thị trường ổn định, cải thiện thu nhập và giảm rủi ro từ thị trường nông sản bấp bênh.
- Du khách có cơ hội thưởng thức thực phẩm tươi ngon, trải nghiệm văn hóa địa phương, và góp phần vào phát triển bền vững.
- Môi trường được hưởng lợi từ các thực hành tái tạo giúp giữ lại carbon, bảo tồn đa dạng sinh học và giảm sử dụng hóa chất nông nghiệp.
Mở rộng khái niệm “chăm sóc sức khỏe”
Trong thời đại mới, “wellness” không chỉ dừng lại ở cá nhân mà còn mở rộng ra thiên nhiên và cộng đồng. Khi một hành động của du khách – như tham gia trồng cây tại địa phương, sử dụng sản phẩm thân thiện với môi trường – cũng đồng thời cải thiện môi trường sinh thái và tạo ra sự kết nối văn hóa, nó vượt xa khái niệm chăm sóc sức khỏe truyền thống. Du lịch tái tạo là sự kết hợp của nghỉ dưỡng, giáo dục, hành động vì môi trường và phục hồi cộng đồng.
Thực tiễn triển khai và mô hình mẫu
- Cyprus: Thúc đẩy bữa sáng địa phương tại khách sạn 5 sao, hỗ trợ sản phẩm bản địa.
- Saint Lucia: Khuyến khích nhà hàng sử dụng cá mặt quỷ – một loài xâm lấn – trong thực đơn.
- Mauritius: Cắt giảm phát thải thực phẩm tại khách sạn thông qua phân loại rác, hợp tác nông dân và ủ phân hữu cơ.
- Hawaii: Du khách trải nghiệm chăm sóc vườn Kalo, học nấu ăn với nguyên liệu bản địa.
- Nam Phi: Vườn nho Spier tiên phong sản xuất hữu cơ, giáo dục cộng đồng và bán tín chỉ carbon.
- Bỉ: Nhà hàng Botanical Gastronomy hợp tác chặt chẽ với nông dân tái tạo, thực đơn theo “mùa vi mô”, giảm thiểu rác thải, tiết kiệm nước.
Chuyển đổi hệ thống thực phẩm trong ngành khách sạn và du lịch không chỉ là trách nhiệm, mà còn là cơ hội để đổi mới, tạo khác biệt và phát triển bền vững. Nông nghiệp tái tạo là cầu nối giữa bảo tồn môi trường, phát triển kinh tế địa phương và nâng cao trải nghiệm du khách. Nếu được triển khai đúng cách, nó có thể là lời giải cho ba bài toán lớn của thế giới hiện đại: lương thực, khí hậu và đất đai.
