This post is also available in:
English
Khi ô nhiễm nhựa đang đe dọa nghiêm trọng hệ sinh thái biển và sức khỏe con người, du lịch – một ngành tiêu thụ lớn nhựa dùng một lần – đang buộc phải thay đổi. Trong làn sóng tái cấu trúc sau COVID-19, du lịch không nhựa không chỉ là một lựa chọn mang tính đạo đức, mà còn là chiến lược sống còn để xây dựng thương hiệu bền vững và thích ứng với nhu cầu của du khách hiện đại.
Thảm họa nhựa và vai trò của ngành du lịch
Theo thống kê của Chương trình Môi trường Liên Hợp Quốc (UNEP), hơn 8 triệu tấn nhựa tràn ra đại dương mỗi năm. Trong đó, một phần đáng kể đến từ ngành du lịch: chai nước, ống hút, vật dụng phòng khách sạn, bao bì thực phẩm… đều là sản phẩm dùng một lần – rẻ, tiện, nhưng gây tổn hại lâu dài cho môi trường.
Nếu xu hướng này không dừng lại, đến năm 2050, đại dương có thể chứa nhiều nhựa hơn cá. Điều này đẩy các doanh nghiệp du lịch vào thế phải thay đổi – không chỉ để bảo vệ môi trường, mà còn để giữ chân những du khách ngày càng quan tâm đến tính bền vững.
Những mô hình tiên phong trong du lịch không nhựa
Tại hội thảo trực tuyến do The Travel Foundation tổ chức trong khuôn khổ dự án “Transforming Tourism Value Chains”, nhiều điển hình toàn cầu đã được chia sẻ. Những câu chuyện này không chỉ truyền cảm hứng mà còn cho thấy du lịch không nhựa là điều hoàn toàn khả thi – nếu có cam kết và kế hoạch cụ thể.
🏨 Atlantica Sancta Napa, Síp – 96% không nhựa
Ngay từ năm 2017, khách sạn này đã bắt đầu loại bỏ các sản phẩm nhựa dùng một lần: chai nước, tiện nghi phòng tắm mini, ống hút, cốc nhựa… Tất cả được thay bằng các giải pháp có thể tái sử dụng hoặc phân hủy sinh học.
-
Các bình đựng cố định thay cho chai nhựa cá nhân.
-
Cốc polycarbonate và giấy tái chế.
-
Hệ thống đài phun nước uống công cộng.
-
Tặng trẻ em chai tái sử dụng khi nhận phòng.
Đặc biệt, khách sạn còn gửi thư yêu cầu các nhà cung cấp giảm bao bì nhựa. Dù ban đầu gặp khó khăn, nhưng phần lớn đối tác đã điều chỉnh để cùng hướng tới mục tiêu chung.
Kết quả là chi phí giảm mạnh, lượng nhựa giảm gần như tuyệt đối và thương hiệu được nâng cao với nhiều giải thưởng uy tín.
🏨 Iberostar Group – Không nhựa trong toàn hệ thống
Với hơn 100 khách sạn tại 16 quốc gia, Iberostar triển khai chiến dịch “Wave of Change” nhằm loại bỏ toàn bộ nhựa dùng một lần.
-
Đầu tư hệ thống lọc nước, lắp hàng trăm đài phun thay chai nhựa.
-
Đào tạo nhân viên, truyền thông khách hàng rõ ràng.
-
Duy trì cam kết ngay cả trong đại dịch COVID-19, khi nhiều nơi khác “tái sử dụng nhựa vì vệ sinh”.
Sau hai năm, họ loại bỏ hơn 6 triệu chai nhựa và mở rộng mục tiêu: không rác thải chôn lấp vào 2025, trung hòa carbon 2030 và 100% hải sản bền vững.
Những rào cản trong hành trình “không nhựa”
Du lịch không nhựa không phải là con đường dễ đi. Các chuyên gia chỉ ra một số thách thức lớn:
-
Chi phí ban đầu cao: Nhựa dùng một lần thường rẻ hơn, khiến các sản phẩm thay thế khó cạnh tranh nếu không tính đến vòng đời sản phẩm.
-
Thói quen khó thay đổi: Cả du khách và nhân viên thường quen với sự “tiện lợi” mà nhựa mang lại. Cần đào tạo và truyền thông kỹ lưỡng.
-
Chuỗi cung ứng chưa sẵn sàng: Nhiều nhà cung cấp chưa linh hoạt, chưa có giải pháp đóng gói thay thế phù hợp.
-
Nguy cơ “greenwashing”: Thay nhựa một lần bằng ly thủy tinh hay giấy cũng có thể gây hại nếu thiếu hệ thống tái sử dụng, gây phát thải cao hơn.
Bài học kinh nghiệm từ các mô hình thành công
Từ thực tiễn, có bốn yếu tố giúp các doanh nghiệp du lịch đạt được mục tiêu không nhựa:
-
Cam kết vững chắc từ lãnh đạo, kể cả trong khủng hoảng như đại dịch.
-
Chính sách nội bộ linh hoạt, sẵn sàng điều chỉnh tiêu chuẩn vận hành.
-
Liên kết chặt với nhà cung cấp, cùng chia sẻ mục tiêu bền vững.
-
Truyền thông rõ ràng với khách hàng, giải thích vì sao thay đổi và cách họ có thể tham gia.
Từ trách nhiệm đến cơ hội phát triển
Không chỉ là hành động vì môi trường, du lịch không nhựa còn mang lại lợi ích rõ ràng:
-
Giảm chi phí dài hạn qua tái sử dụng và tiết kiệm nguồn lực.
-
Tăng uy tín thương hiệu nhờ định vị là đơn vị trách nhiệm và tiên phong.
-
Thu hút phân khúc khách hàng cao cấp, sẵn sàng trả nhiều hơn cho trải nghiệm bền vững.
-
Gắn kết đội ngũ nhân viên, khi họ tự hào là một phần của hành trình tích cực.
Du lịch không nhựa là tương lai – và nó bắt đầu từ hôm nay
Sáng kiến Global Tourism Plastics Initiative (GTPI) do UNWTO và mạng lưới One Planet điều phối đang kêu gọi các doanh nghiệp du lịch toàn cầu cùng cam kết loại bỏ nhựa dùng một lần. Việc tham gia không phức tạp, nhưng lợi ích rất rõ ràng: hỗ trợ kỹ thuật, tài nguyên đào tạo, công cụ đo lường và cơ hội hợp tác quốc tế.
Các khách sạn như Atlantica hay Iberostar đã chứng minh rằng du lịch không nhựa không chỉ khả thi, mà còn đem lại thành công vượt mong đợi. Đây là lúc ngành du lịch toàn cầu cần cùng nhau hành động – không chỉ để bảo vệ đại dương, mà còn để định hình lại một ngành du lịch thông minh, tử tế và đáng tin cậy hơn.
