This post is also available in:
English
Du lịch bền vững về văn hóa (CST) là một phương thức nhằm thúc đẩy du lịch đồng thời bảo tồn di sản văn hóa và đảm bảo lợi ích kinh tế, xã hội cho cộng đồng địa phương. Điều này bao gồm việc lập kế hoạch bền vững, hành vi du khách có trách nhiệm và các chính sách bảo vệ các địa điểm lịch sử, truyền thống và bản sắc địa phương.
Nhiều quốc gia đã triển khai thành công các chiến lược CST, cung cấp những nghiên cứu điển hình quý báu cho việc áp dụng trên toàn cầu.
Tầm quan trọng của Du lịch Bền vững về Văn hóa
CST đóng vai trò then chốt trong việc bảo tồn các địa điểm lịch sử và văn hóa đang đối mặt với nguy cơ do du lịch quá mức, suy thoái môi trường và đô thị hóa. Du lịch bền vững đảm bảo rằng các thế hệ tương lai có thể trải nghiệm và trân trọng di sản văn hóa, đồng thời mang lại lợi ích kinh tế cho cộng đồng địa phương.
Ngoài ra, CST thúc đẩy sự hiểu biết giữa các nền văn hóa và củng cố bản sắc dân tộc thông qua việc duy trì tính xác thực của các biểu hiện văn hóa.
Nguyên tắc chính của Du lịch Bền vững về Văn hóa
-
Bảo tồn Di sản Văn hóa: Bảo vệ các di tích, hiện vật, truyền thống và phong tục khỏi những tác động tiêu cực của du lịch.
-
Tham gia của Cộng đồng: Thu hút sự tham gia của người dân địa phương vào các hoạt động liên quan đến du lịch để đảm bảo lợi ích được phân chia công bằng.
-
Bền vững Kinh tế: Tạo ra thu nhập cho các doanh nghiệp và nghệ nhân địa phương, đồng thời ngăn chặn sự phụ thuộc kinh tế quá mức vào du lịch.
-
Trách nhiệm Môi trường: Giảm thiểu ô nhiễm và chất thải, thúc đẩy các thực hành du lịch bền vững.
-
Giáo dục và Nâng cao Nhận thức: Thông tin cho du khách về di sản văn hóa, hành vi du lịch có đạo đức và các nỗ lực bảo tồn.
Nghiên cứu điển hình 1: Ai Cập – Hồi sinh Cairo Lịch sử
Di sản văn hóa phong phú của Ai Cập thu hút hàng triệu du khách hàng năm, nhưng du lịch đại chúng đặt ra những thách thức đối với việc bảo tồn di sản. Tại Cairo Lịch sử, một di sản thế giới của UNESCO, các sáng kiến du lịch bền vững đã được giới thiệu để khôi phục các tòa nhà cổ, cải thiện cơ sở hạ tầng và hỗ trợ các nghệ nhân địa phương.
Các dự án như cải tạo Phố Al-Muizz và hồi sinh các di tích Hồi giáo nhằm cân bằng giữa bảo tồn và tăng trưởng kinh tế. Các chương trình tham gia cộng đồng cũng khuyến khích sự tham gia của người dân địa phương vào du lịch văn hóa, đảm bảo rằng lợi ích được chia sẻ công bằng. Ngoài ra, Ai Cập đã giới thiệu các quy định để giới hạn số lượng du khách tại các địa điểm nhạy cảm như Kim tự tháp Giza, nhằm giảm thiểu thiệt hại môi trường và cấu trúc.
Nghiên cứu điển hình 2: Ý – Du lịch Bền vững tại Venice
Venice, nổi tiếng với các kênh đào và kiến trúc lịch sử, đang đối mặt với tình trạng du lịch quá mức, đe dọa tính toàn vẹn văn hóa và môi trường của thành phố. Để đối phó, thành phố đã thực hiện giới hạn số lượng du khách, phí vào cửa và các chính sách giao thông bền vững.
Các sáng kiến như “Dự án Du lịch Bền vững Venice” tập trung vào việc giảm thiểu tác động của du lịch thông qua quản lý đám đông thông minh, thúc đẩy chỗ ở thân thiện với môi trường và khuyến khích du lịch ngoài giờ cao điểm. Ngoài ra, các nỗ lực hỗ trợ các nghề thủ công và doanh nghiệp truyền thống địa phương giúp bảo tồn bản sắc văn hóa của thành phố đồng thời đa dạng hóa các cơ hội kinh tế. Hơn nữa, Venice đã thực hiện các biện pháp để điều chỉnh tàu du lịch, vốn đóng góp đáng kể vào tình trạng quá tải và thiệt hại môi trường.
Nghiên cứu điển hình 3: Bồ Đào Nha – Chương trình Làng Lịch sử
Bồ Đào Nha đã áp dụng cách tiếp cận tập trung vào cộng đồng đối với CST thông qua “Chương trình Làng Lịch sử”, tập trung vào việc bảo tồn và quảng bá các ngôi làng nhỏ, giàu văn hóa. Bằng cách khôi phục các tòa nhà di sản, khuyến khích nghề thủ công địa phương và thúc đẩy du lịch nông nghiệp, Bồ Đào Nha đã hồi sinh các khu vực nông thôn đồng thời duy trì tính xác thực của chúng.
Ngôi làng Monsanto, chẳng hạn, trưng bày kiến trúc đá truyền thống và ẩm thực vùng miền, mang đến cho du khách trải nghiệm văn hóa sâu sắc mang lại lợi ích cho nền kinh tế địa phương. Chương trình này cũng cung cấp các ưu đãi tài chính cho cư dân để duy trì lối sống truyền thống, đảm bảo rằng các ngôi làng này không chỉ trở thành điểm du lịch mà còn là cộng đồng sống động, sống động.
Việc thực hiện các nguyên tắc của Du lịch Bền vững về Văn hóa đòi hỏi sự hợp tác chặt chẽ giữa các bên liên quan, bao gồm chính phủ, cộng đồng địa phương và du khách. Bằng cách học hỏi từ các nghiên cứu điển hình này, các khu vực khác có thể phát triển các chiến lược tùy chỉnh để cân bằng giữa bảo tồn di sản và phát triển kinh tế, đảm bảo rằng du lịch tiếp tục là một lực lượng tích cực cho các thế hệ tương lai.
Nghiên cứu điển hình 4: Pháp – Bảo tồn Mont-Saint-Michel thông qua Chiến lược Du lịch Bền vững
Mont-Saint-Michel, một di sản thế giới được UNESCO công nhận và là một trong những địa danh được ghé thăm nhiều nhất tại Pháp, đang đối mặt với những thách thức do tình trạng du lịch quá mức. Để giảm thiểu tác động tiêu cực của du lịch đối với hệ sinh thái nhạy cảm của khu vực này, chính quyền địa phương đã triển khai một loạt các biện pháp bền vững.
Cụ thể, giới hạn số lượng khách du lịch đã được áp dụng nhằm kiểm soát lượng khách tham quan và giảm áp lực lên các công trình kiến trúc cũng như môi trường tự nhiên. Ngoài ra, các giải pháp giao thông thân thiện với môi trường, như hệ thống xe buýt điện và các tuyến đường bộ dành riêng cho người đi bộ, đã được đưa vào sử dụng nhằm giảm thiểu ô nhiễm và bảo vệ cảnh quan xung quanh.
Đồng thời, các sáng kiến bảo tồn đã được thực hiện để duy trì tính toàn vẹn của hệ sinh thái vùng bờ biển và bảo vệ các công trình lịch sử khỏi tác động của biến đổi khí hậu.
Bên cạnh đó, các dự án trùng tu đã được triển khai nhằm kéo dài tuổi thọ của tu viện Mont-Saint-Michel và các công trình kiến trúc xung quanh. Chính quyền cũng khuyến khích các doanh nghiệp địa phương phát triển các mô hình du lịch bền vững, góp phần bảo vệ bản sắc văn hóa của khu vực đồng thời tạo ra lợi ích kinh tế cho cộng đồng.
Chiến lược bảo tồn của Pháp đối với Mont-Saint-Michel nhấn mạnh tầm quan trọng của việc cân bằng giữa tăng trưởng du lịch và bảo vệ di sản văn hóa. Những nỗ lực này không chỉ đảm bảo tính bền vững cho khu vực mà còn giúp các thế hệ tương lai tiếp tục được trải nghiệm và học hỏi từ những giá trị văn hóa độc đáo của địa danh này.
Thách thức và Định hướng Tương lai
Mặc dù mang lại nhiều lợi ích, du lịch bền vững về văn hóa (CST) vẫn phải đối mặt với một số thách thức, bao gồm nguồn tài chính hạn chế, thiếu các quy định phù hợp, và sự phản đối từ cộng đồng địa phương do lo ngại về sự thương mại hóa quá mức. Để giải quyết những vấn đề này, các chính phủ và tổ chức du lịch cần triển khai các biện pháp sau:
- Ban hành các quy định nghiêm ngặt hơn nhằm ngăn chặn sự thương mại hóa quá mức và tác động tiêu cực đến môi trường.
- Tăng cường nguồn vốn hỗ trợ cho các dự án bảo tồn di sản văn hóa.
- Ứng dụng công nghệ số như du lịch ảo và lưu trữ kỹ thuật số nhằm giảm tải lượng khách thực tế tại các địa điểm nhạy cảm.
- Khuyến khích hợp tác giữa các doanh nghiệp tư nhân và cộng đồng địa phương để xây dựng các mô hình du lịch bền vững.
Kết luận
Du lịch bền vững về văn hóa đóng vai trò quan trọng trong việc duy trì sự cân bằng tinh tế giữa bảo tồn di sản và phát triển kinh tế. Bằng cách triển khai các chính sách du lịch bền vững, thúc đẩy sự tham gia của cộng đồng địa phương và quản lý tác động của du khách, các điểm đến như Ai Cập, Ý và Bồ Đào Nha đã trở thành những mô hình tiêu biểu cho du lịch văn hóa có trách nhiệm.
Những kinh nghiệm từ các quốc gia này nhấn mạnh tầm quan trọng của sự kết hợp giữa nỗ lực bảo tồn với phát triển cộng đồng, nhằm đảm bảo rằng di sản văn hóa được duy trì nguyên vẹn cho các thế hệ tương lai. Với sự lập kế hoạch cẩn trọng và đổi mới sáng tạo, du lịch bền vững về văn hóa có thể tiếp tục phát triển, vừa bảo vệ bản sắc văn hóa, vừa hỗ trợ tăng trưởng kinh tế và xã hội.
Nhằm tiếp tục thảo luận và nghiên cứu về du lịch bền vững về văn hóa, Hội nghị Cultural Sustainable Tourism (CST) Conference sẽ được tổ chức trên một du thuyền trên sông Nile, Ai Cập vào tháng 10 năm 2025. Hội nghị này sẽ quy tụ các chuyên gia, nhà hoạch định chính sách và các bên liên quan để trao đổi về các phương pháp thực hành tốt nhất, giải pháp sáng tạo và chiến lược phát triển du lịch bền vững.
Những người tham gia sẽ có cơ hội trải nghiệm trực tiếp di sản văn hóa của Ai Cập, đồng thời tham gia vào các cuộc thảo luận có ý nghĩa về bảo tồn và thúc đẩy du lịch văn hóa trên phạm vi toàn cầu.
( Nguồn IEREK Blog)