This post is also available in:
English
Bài viết này khám phá vai trò biến đổi của các lễ hội văn hóa như những chất xúc tác mạnh mẽ cho kinh tế sáng tạo và tái tạo đô thị, đặc biệt tập trung vào bối cảnh Ấn Độ. Dựa trên phân tích từ các cuộc thảo luận của chuyên gia, bài viết làm nổi bật quy mô và tiềm năng của ngành công nghiệp sáng tạo Ấn Độ, vai trò trung tâm của các lễ hội, và thực tiễn tốt nhất từ cả Ấn Độ và quốc tế.
Các nghiên cứu điển hình về Lễ hội Nghệ thuật Kala Ghoda, Lễ hội Dân gian Quốc tế Rajasthan (Jodhpur RIFF), và Lễ hội Nghệ thuật Serendipity minh họa cách các sự kiện này thúc đẩy trao quyền kinh tế, nhận diện toàn cầu và bảo tồn di sản.
Bài viết cũng thảo luận về những thách thức liên quan đến tài trợ, chính sách của chính phủ, tác động của trí tuệ nhân tạo (AI) và nhu cầu cấp thiết về báo cáo tác động có thể định lượng, đưa ra các kiến nghị chính sách nhằm xây dựng một hệ sinh thái văn hóa bền vững.
Giới thiệu
Ấn Độ, với dân số gần 1,5 tỷ người và đặc trưng là “vùng đất của các lễ hội”, sở hữu một ngành công nghiệp sáng tạo và văn hóa rộng lớn. Ngành này có giá trị thị trường 36,2 tỷ USD, sử dụng 8,3% dân số, cao hơn bất kỳ quốc gia đang phát triển nào khác, và là nhà xuất khẩu hàng hóa sáng tạo lớn thứ tám trên toàn cầu. UNESCO đã công nhận 40 di sản thế giới, 6 thành phố sáng tạo, 111 loại hình nghệ thuật dân gian và 9 loại hình múa cổ điển ở Ấn Độ, nhấn mạnh sự phong phú về văn hóa của quốc gia này.
Trong bối cảnh này, các lễ hội nổi lên như trái tim của nền kinh tế sáng tạo Ấn Độ, đóng vai trò then chốt trong việc chuyển đổi năng lượng văn hóa và sáng tạo thành những buổi lễ sôi động. Theo khung thống kê văn hóa của UNESCO năm 2009, các lễ hội được phân loại vào mục biểu diễn và lễ kỷ niệm, bao gồm tất cả các sự kiện văn hóa mang tính địa phương và có thể mang tính chất không chính thức.
Bài viết này nhằm mục đích phân tích cách các lễ hội thúc đẩy phát triển kinh tế văn hóa, dựa trên các nghiên cứu điển hình và ý kiến chuyên gia.
Bối cảnh Kinh tế Văn hóa Ấn Độ
Kinh tế sáng tạo của Ấn Độ đang phát triển mạnh mẽ, thể hiện qua các số liệu ấn tượng:
• Quy mô Thị trường và Việc làm: Thị trường ngành công nghiệp sáng tạo và văn hóa đạt 36,2 tỷ USD, tuyển dụng 8,3% dân số, vượt trội so với các quốc gia đang phát triển khác.
• Thành tích Xuất khẩu: Ấn Độ là nhà xuất khẩu hàng hóa sáng tạo lớn thứ tám trên toàn cầu và lớn thứ ba trong số các quốc gia đang phát triển.
• Di sản Văn hóa Đa dạng: Với 40 di sản thế giới, 6 thành phố sáng tạo, 111 loại hình nghệ thuật dân gian, và 9 loại hình múa cổ điển được UNESCO công nhận, Ấn Độ có nền văn hóa đa dạng và phong phú.
Các lễ hội là kênh tự nhiên để điều phối sức mạnh tổng hợp văn hóa và sáng tạo này, đóng vai trò không thể thiếu trong việc củng cố kinh tế sáng tạo của quốc gia.
Các Lễ hội và Vai trò Chuyển đổi của chúng
Thực tiễn Tốt nhất Quốc tế
Kinh nghiệm quốc tế cung cấp cái nhìn sâu sắc về tác động của lễ hội:
• Pháp: Năm 2021, Bộ Văn hóa đã trao 30 triệu EUR tài trợ cho các lễ hội, trong đó 30% đề xuất được duyệt. 20% dân số Pháp tham dự lễ hội. Một nghiên cứu ước tính có 6.000 lễ hội ở Pháp, bao gồm 4.000 lễ hội âm nhạc, với 70% được thành lập từ năm 2000.
• Hà Lan: Số lượng lễ hội tăng 2,3% vào năm ngoái, đạt 1.236 lễ hội, thu hút 26 triệu người.
• Vương quốc Anh: Một nghiên cứu năm 2021 ước tính có 440 lễ hội nghệ thuật ngoài trời, bao gồm các lễ hội hóa trang và đêm ánh sáng.
Các Nghiên cứu Trường hợp từ Ấn Độ
Lễ hội Nghệ thuật Kala Ghoda (Mumbai)
Kala Ghoda Arts Festival (KGAF) Đã trở thành đồng nghĩa với bản sắc văn hóa của Mumbai. Kể từ khi thành lập vào năm 1999, lễ hội đã đóng góp vào tái tạo đô thị và hỗ trợ kinh tế sáng tạo địa phương. Ban đầu được hình thành để gây quỹ cho việc trùng tu các tòa nhà di sản và nâng cao nhận thức về nghệ thuật, KGAF đã biến khu vực Kala Ghoda từ một nơi “tối tăm, bẩn thỉu” thành một trung tâm sôi động ở Nam Mumbai, được săn đón với các cửa hàng, nhà hàng và văn phòng.
Lễ hội đã tạo ra một “năng lượng chưa từng có,” trở thành một điểm đến bất động sản quan trọng và thu hút một lượng lớn người trẻ.
Mặc dù bắt đầu như một sáng kiến địa phương, KGAF hiện đang thu hút sự tham gia từ các lãnh sự quán quốc tế và cơ quan du lịch Maharashtra, góp phần vào “quyền lực mềm” của Ấn Độ. Lễ hội này hiện thu hút 2 triệu người tham dự và tổ chức 400 chương trình.
Liên hoan Văn học Jaipur
Liên hoan Văn học Jaipur (Jaipur Literature Festival), được mệnh danh là lễ hội văn học lớn nhất thế giới, đã phát triển thành một hiện tượng toàn cầu. Sau 17 năm, lễ hội đã đón tiếp hơn 5.000 diễn giả, chào đón hơn một triệu người yêu sách trên toàn thế giới, và với nhiều phiên bản quốc tế, đã tiếp cận được 25 triệu khán giả trực tuyến.
Lễ hội Dân gian Quốc tế Rajasthan (Jodhpur RIFF)
Jodhpur RIFF, đã tổ chức được 17 năm, đã đóng góp đáng kể vào trao quyền kinh tế và công nhận toàn cầu cho các nhạc sĩ dân gian Rajasthan. Lễ hội đã biến Jaipur từ điểm đến nửa ngày thành điểm đến một đêm vào năm 2010 và hai đêm vào năm 2013, với tạp chí chuyến bay của Vistara chọn lễ hội làm “thẻ gọi” cho Jaipur vào năm 2021 thay vì pháo đài.
Jodhpur RIFF đã đưa các nghệ sĩ đi khắp thế giới, biểu diễn tại các sự kiện như Celtic Connections ở Vương quốc Anh, Lincoln Center ở New York, và Commonwealth Games.
Điều này dẫn đến sự công nhận và cơ hội quốc tế đáng kể, với các nghệ sĩ kiếm được thu nhập cao hơn nhiều khi biểu diễn ở nước ngoài so với trong nước. Lễ hội này là một lễ hội sản xuất, tuyển chọn mọi thứ và giới thiệu từ 180 đến 350 nghệ sĩ Rajasthan, cùng với 100 đến 200 nhạc sĩ quốc tế và quốc gia, trở thành lễ hội quốc tế lớn nhất Ấn Độ về số lượng nhạc sĩ.
Lễ hội Nghệ thuật Serendipity (Goa)
Lễ hội Serendipity, hiện ở phiên bản thứ chín, tận dụng cơ sở hạ tầng của Goa (chuyến bay, khách sạn) để thu hút du khách. Ban đầu, lễ hội tập trung vào Nam Á, không mời khách quốc tế để khuyến khích sự tham gia của người dân địa phương.
Lễ hội đã thành công trong việc tái sử dụng các tòa nhà di sản như Adil Shah Palace và phát triển các chiến lược đổi mới để hỗ trợ các nghệ sĩ mới nổi và hệ sinh thái văn hóa. Serendipity đã triển khai các dự án vườn ươm để giải quyết các vấn đề quan trọng như đạo đức trong AI và hồi hương nghệ thuật, hợp tác với các tổ chức như LACMA. Sự hỗ trợ của chính phủ Goa, mặc dù thiếu chính sách chính thức, đã rất quan trọng đối với sự thành công của lễ hội.
Vai trò của Bảo tồn Di sản trong Phát triển Kinh tế Văn hóa
Bảo tồn di sản đóng một vai trò quan trọng trong việc hồi sinh và phát triển kinh tế sáng tạo. Trùng tu các công trình di sản không chỉ giữ gìn tính xác thực lịch sử mà còn biến chúng thành không gian văn hóa phù hợp với nhu cầu hiện đại. Ví dụ:
• Kala Ghoda: Lễ hội đã sử dụng các không gian công cộng và di sản như các bậc thang của Thư viện Asiatic, sân sau của Thư viện David Sassoon, và sân thượng của phòng trưng bày Jahangir cho các buổi biểu diễn.
• Nhà hát Opera Hoàng gia Mumbai: Dự án trùng tu liên quan đến nghiên cứu sâu rộng, sử dụng ảnh cũ và phim Hindi để khôi phục nội thất Baroque ban đầu. Cân bằng việc bảo tồn cấu trúc với việc tích hợp công nghệ hiện đại như điều hòa không khí và cải thiện âm thanh là rất quan trọng để đảm bảo tính phù hợp với nhu cầu văn hóa đương đại.
• Nhà ga Bandra: Sau khi được trùng tu, đã trở thành điểm chụp ảnh tự sướng, gợi ý tiềm năng biến nó thành địa điểm tổ chức các lễ hội âm nhạc vào đêm khuya.
Thách thức, Cơ hội và Kiến nghị Chính sách
Tài trợ và Bảo trợ
Việc gây quỹ cho các lễ hội quy mô lớn là một nhiệm vụ khó khăn. Mặc dù một số tổ chức như Serendipity tìm thấy sự sẵn lòng hỗ trợ ở nước ngoài, việc tìm kiếm tài trợ ở Ấn Độ vẫn còn rất khó khăn. Các lễ hội thường phải dựa vào sự tự chủ, như KGAF đã tồn tại trong nhiều năm mà không phụ thuộc vào chính phủ. Các đề xuất chính sách bao gồm:
• Hỗ trợ của Chính phủ: Chính phủ nên hỗ trợ tài chính cho các lễ hội đã đạt đến một giai đoạn trưởng thành nhất định.
• Chính sách Một Cửa: Chính phủ Goa đang nỗ lực tạo ra một chính sách “một cửa” cho các lễ hội nhằm hợp lý hóa quy trình và đẩy nhanh việc hỗ trợ.
• Thay đổi Nhận thức: Thay đổi nhận thức của công chúng và doanh nghiệp về giá trị của văn hóa để khuyến khích tài trợ mạnh mẽ hơn.
Chính sách của Chính phủ và Hỗ trợ Nghệ sĩ
Có nhu cầu cấp thiết về chính sách văn hóa toàn diện ở Ấn Độ.
• Cơ sở hạ tầng Văn hóa: Ấn Độ thiếu cơ sở hạ tầng văn hóa đầy đủ cho dân số 1,4 tỷ người.
• Hỗ trợ Nghệ sĩ Dân gian: Chương trình hỗ trợ của chính phủ cho nghệ sĩ dân gian thường không đầy đủ, ví dụ, 5.000 rupee cho một nhạc cụ có giá 25.000-28.000 rupee. Điều này dẫn đến việc nghệ sĩ dân gian không muốn truyền nghề cho thế hệ trẻ, gây mất mát kiến thức truyền đời.
• Tác động của COVID-19: Đại dịch đã tàn phá sinh kế của nhiều nghệ sĩ, một số phải bán rau hoặc ăn xin.
• Định hướng lại Chính sách: Cần định hướng lại tư duy từ mô hình bảo trợ sang tính bền vững kinh tế cho các chuyên gia văn hóa và thực hành sáng tạo. Thay vì chỉ cấp các khoản tài trợ hạn chế, chính phủ nên tạo ra một môi trường thuận lợi và hệ sinh thái chính sách, cung cấp các biện pháp hỗ trợ kinh doanh để họ có thể tận dụng các cơ hội thị trường hoặc các chương trình của chính phủ
Tác động của AI đối với Âm nhạc Dân gian
AI đặt ra những rủi ro đáng kể cho sinh kế và bản quyền của các nghệ sĩ dân gian.
• Mối đe dọa Lây lan: Trí tuệ nhân tạo (AI) đe dọa sinh kế của những người đã chịu rủi ro và các vấn đề về quyền sở hữu trí tuệ.
• Thiếu Quy định: Các khía cạnh thương mại của âm nhạc không quan tâm đến số phận của nhạc sĩ dân gian; cần có quy định hoặc các cơ chế để các bên thương mại có “lợi ích” trong việc bảo vệ nghệ sĩ.
• Ủng hộ Biểu diễn Trực tiếp: Việc hỗ trợ các nhạc sĩ biểu diễn trực tiếp là rất quan trọng để chống lại những tác động tiềm tàng của AI.
Báo cáo Tác động và Định lượng
Việc định lượng tác động của các lễ hội là một thách thức, đặc biệt trong việc thuyết phục các nhà tài trợ doanh nghiệp.
• Khó khăn trong Định lượng: Các báo cáo tác động ở Ấn Độ gặp khó khăn trong việc định lượng giá trị văn hóa.
• Ma trận ESG/SDG: Serendipity đã phát triển ma trận riêng dựa trên Mục tiêu Phát triển Bền vững (SDG) và Mục tiêu Môi trường, Xã hội, Quản trị (ESG) để định lượng tác động, giúp họ đấu tranh cho tài trợ.
• Dữ liệu Điều tra Dân số: Cần đưa số liệu về nghệ sĩ dân gian và thợ thủ công vào Khảo sát Kinh tế Ấn Độ để thừa nhận và giải quyết tác động của họ.
Sự Đa dạng Giới tính trong Nghệ thuật
Có sự thay đổi tích cực về giới tính trong nghệ thuật.
• Tăng cường Đại diện: Phụ nữ và người chuyển giới đang đạt được thành công đáng kể. Các lễ hội như KGAF đã dành cả một phần cho người chuyển giới, bao gồm các hội thảo, thảo luận và triển lãm nghệ thuật.
• Sự thống trị của Nữ giới: Phụ nữ đã luôn thống trị trong các lĩnh vực như vũ đạo, và hiện đang có nhiều phụ nữ hơn trong các lĩnh vực như ẩm thực, mặc dù sự thống trị của nam giới vẫn còn tồn tại trong một số lĩnh vực.
Kết luận
Các lễ hội văn hóa ở Ấn Độ là những động lực quan trọng cho kinh tế sáng tạo, tái tạo đô thị và trao quyền cho nghệ sĩ. Các nghiên cứu điển hình như Kala Ghoda, Jodhpur RIFF, và Serendipity chứng minh tiềm năng to lớn của chúng trong việc biến đổi cộng đồng và cung cấp cơ hội toàn cầu.
Tuy nhiên, vẫn còn những thách thức đáng kể liên quan đến tài trợ, chính sách hỗ trợ của chính phủ cho các nghệ sĩ dân gian, và tác động của AI. Để thúc đẩy hơn nữa sự tăng trưởng và bền vững của kinh tế văn hóa, điều cần thiết là phải thực hiện các chính sách hỗ trợ, một hệ thống tài trợ được hợp lý hóa, các sáng kiến bảo tồn di sản tích hợp, và các phương pháp định lượng tác động toàn diện.
Việc chính phủ thay đổi tư duy từ mô hình bảo trợ đơn thuần sang việc tạo ra một hệ sinh thái bền vững về kinh tế là chìa khóa để đảm bảo sự phát triển thịnh vượng của các ngành công nghiệp sáng tạo của Ấn Độ.
