This post is also available in:
English
Tính mùa vụ là một thách thức cố hữu của ngành du lịch, gây ra những biến động tiêu cực về kinh tế, xã hội và môi trường tại các điểm đến. Dựa trên các thảo luận của Liên đoàn EUROPARC và dự án Experience, bài viết này phân tích các chiến lược toàn diện nhằm giảm thiểu tính mùa vụ thông qua phát triển và thiết kế trải nghiệm du lịch bền vững.
Các phương pháp được đề xuất bao gồm tối ưu hóa tiếp thị mùa thấp điểm, cá nhân hóa dịch vụ, đổi mới sản phẩm, thúc đẩy sự tham gia của cộng đồng địa phương, và tăng cường hợp tác liên ngành. Mục tiêu là đảm bảo doanh thu ổn định quanh năm, nâng cao chất lượng dịch vụ, duy trì giá cả hợp lý, và xây dựng lòng trung thành của du khách.
Giới thiệu
Liên đoàn EUROPARC – mạng lưới bảo tồn thiên nhiên lớn nhất châu Âu với hơn 400 thành viên tại 40 quốc gia – đã triển khai nhiều chương trình nâng cao năng lực cho các điểm đến. Một trong những sáng kiến nổi bật là Tuyên ngôn Du lịch Bền vững Châu Âu tại Các Khu Bảo tồn, hiện đã công nhận 103 điểm đến bền vững thuộc 15 quốc gia.
Ngành du lịch đang phải đối mặt với các thách thức nghiêm trọng, trong đó giảm thiểu tính mùa vụ và ứng phó biến đổi khí hậu là hai ưu tiên hàng đầu. Mùa hè nóng kỷ lục ở châu Âu những năm gần đây cho thấy rõ tác động của nhiệt độ cao và khan hiếm nước, đặc biệt đối với các điểm đến ở khu vực phía Nam, buộc họ phải điều chỉnh mô hình hoạt động. Việc giảm thiểu tính mùa vụ không chỉ mang lại lợi ích kinh tế – xã hội mà còn góp phần bảo vệ môi trường, tối ưu hóa vận hành và đầu tư vào các giải pháp tiết kiệm năng lượng.
Webinar do Giáo sư Javier Font – chuyên gia về tiếp thị bền vững và trưởng dự án Experience – đề xuất, tập trung vào việc thiết kế trải nghiệm du lịch bền vững như một công cụ chiến lược để khắc phục tính mùa vụ.
Vấn đề tính mùa vụ và vai trò của DMO
Nhiều Tổ chức Quản lý Điểm đến (DMO) và công viên quốc gia thường tập trung quá mức vào tiếp thị mùa cao điểm, trong khi đây là giai đoạn vốn dĩ dễ thu hút khách. Nhiệm vụ quan trọng của khu vực công – với nguồn lực từ ngân sách thuế – là giải quyết các thách thức khó hơn, đặc biệt là thu hút khách trong mùa thấp điểm. Việc duy trì hình ảnh điểm đến chỉ gắn với mùa hè (ví dụ: biển đông đúc, trang phục tắm trong mùa lạnh) dễ tạo thông điệp sai lệch và làm giảm sức hút ngoài mùa cao điểm.
Chiến lược giảm thiểu tính mùa vụ
Tiếp cận đa giác quan và quản lý rủi ro
Để thu hút khách trong mùa thấp điểm, trải nghiệm cần kích thích đầy đủ các giác quan – từ thị giác (màu sắc, ánh sáng) và thính giác (âm thanh, âm nhạc) đến xúc giác, khứu giác và vị giác – đồng thời bảo đảm tính toàn diện và khả năng tiếp cận.
Bên cạnh đó, cần áp dụng các chiến lược quản lý rủi ro như:
-
Tránh hoặc giảm thiểu: Xác định và tiếp cận các thị trường mới.
-
Kiểm soát và khắc phục: Nâng cấp sản phẩm và dịch vụ cho mùa thấp điểm.
-
Chuyển giao hoặc chia sẻ rủi ro: Hợp tác với các đối tác để phát triển sản phẩm chung.
Phân khúc thị trường và tính toàn diện
Khách hàng mùa thấp điểm có nhu cầu và hành vi khác biệt so với mùa cao điểm, đòi hỏi chiến lược tiếp thị riêng. Việc đa dạng hóa hình ảnh và dịch vụ nhằm đáp ứng nhu cầu của các nhóm nhân khẩu học khác nhau (ví dụ: cung cấp thực phẩm Halal, Kosher, dịch vụ cho người khuyết tật) sẽ mở rộng thị phần và cải thiện doanh thu.
Thị trường địa phương đóng vai trò đặc biệt quan trọng trong mùa thấp điểm. Các chương trình thẻ thành viên, sự kiện định kỳ và câu lạc bộ khách hàng trung thành là công cụ hiệu quả để duy trì tần suất ghé thăm.
Đổi mới sản phẩm và thiết kế trải nghiệm
Mùa thấp điểm mang vẻ đẹp và giá trị trải nghiệm riêng, có thể khai thác thông qua:
-
Không gian trú ẩn và tiện ích mùa đông (máy sưởi, chăn, không gian trong nhà).
-
Dịch vụ cá nhân hóa nhờ số lượng khách ít hơn.
-
Gói ưu đãi và nâng cấp trải nghiệm để gia tăng giá trị.
-
Nhấn mạnh tính độc quyền của mùa vắng khách.
-
Trò chơi hóa trải nghiệm (gamification) để kéo dài thời gian lưu trú.
-
Sáng kiến bầu trời đêm nhằm khai thác các hoạt động ban đêm.
-
Ẩm thực và sự kiện theo mùa để làm phong phú trải nghiệm.
Hợp tác liên ngành và xây dựng cộng đồng
Liên kết giữa cơ sở lưu trú, nhà hàng, điểm tham quan và dịch vụ vận chuyển giúp tối ưu trải nghiệm. Các sáng kiến như “danh sách trải nghiệm địa phương,” các chương trình sức khỏe – thể chất, hay mô hình hợp tác giao thông – lưu trú (như ở Thụy Sĩ) có thể gia tăng thời gian lưu trú và mức chi tiêu.
Tiếp thị và kể chuyện hiệu quả
Tiếp thị mùa thấp điểm cần đầu tư vào hình ảnh thực tế, chất lượng cao, phản ánh đúng đặc trưng mùa. Mạng xã hội là công cụ quan trọng, đòi hỏi mục tiêu rõ ràng, nội dung tùy biến theo từng nền tảng, và sự tham gia của các micro-influencer để tăng độ lan tỏa. Kể chuyện (storytelling) cần xoay quanh yếu tố cảm xúc và đa giác quan, giúp tạo kết nối bền chặt giữa du khách và điểm đến.
Lợi ích của việc giảm thiểu tính mùa vụ
Các mục tiêu chính bao gồm:
-
Duy trì doanh thu ổn định quanh năm.
-
Nâng cao chất lượng và tính nhất quán của dịch vụ.
-
Bảo vệ giá trị thương hiệu bằng cách tránh giảm giá sâu.
-
Tận dụng mùa thấp điểm để thử nghiệm đổi mới.
-
Xây dựng và củng cố lòng trung thành của du khách.
Giảm thiểu tính mùa vụ đòi hỏi sự kết hợp giữa đổi mới sản phẩm, tiếp thị sáng tạo và hợp tác liên ngành. Các điểm đến nên xác định các sản phẩm đặc trưng cho mùa thấp điểm, khai thác những khác biệt về cảnh quan và trải nghiệm so với mùa cao điểm, đồng thời duy trì sự hấp dẫn thông qua các chủ đề, sự kiện, và dịch vụ độc đáo.
Việc đầu tư vào thiết kế trải nghiệm bền vững sẽ là chìa khóa để bảo đảm sự phát triển hài hòa, mang lại lợi ích lâu dài cho cả du khách, doanh nghiệp và cộng đồng địa phương.
